Η πιο συχνή πάθηση των οστών, ιδίως για τις γυναίκες, είναι η οστεοπόρωση. Πρόκειται για μια ασθένεια που κυρίως εμφανίζεται μετά την ηλικία των 50 ετών και μπορεί να οδηγήσει σε κατάγματα ή άλλους σοβαρούς τραυματισμούς.
Δεν είναι λίγοι αυτοί που θεωρούν σιωπηρή επιδημία την οστεοπόρωση. Σιωπηρή επειδή δεν έχει συμπτώματα μέχρι να έρθει κάποιο κάταγμα και επιδημία λόγω των πολλών κρουσμάτων.
Η πιο γνωστή μορφή οστεοπόρωσης είναι η μετεμμηνοπαυσιακή, η οποία όπως μαρτυρά και η λέξη, εμφανίζεται σε γυναίκες που έχουν μπει στην εμμηνόπαυση. Λόγω της μειωμένης παραγωγής οιστρογόνων που συνεπάγεται η φάση της εμμηνόπαυσης, παρατηρείται μεγάλη απώλεια οστικής μάζας.
Υπάρχει, επίσης, η λεγόμενη στεοπόρωση των ηλικιωμένων, που εμφανίζεται σε γυναίκες και άνδρες μετά την ηλικία των 70 ετών.
Πάνω από το 1/4 των γυναικών έχουν οστεοπόρωση
Σε παγκόσμιο επίπεδο, η οστεοπόρωση προσβάλλει το 25 - 35% των γυναικών και το 15 - 20% των ανδρών μετά την ηλικία των 50 ετών.
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με μία έρευνα που έγινε από το Ελληνικό Ίδρυμα Ρευματολογικών Ερευνών, το 28,4% των Ελληνίδων άνω των 50 ετών παρουσιάζουν οστεοπόρωση. Το πιο ανησυχητικό εύρημα σε αυτή την έρευνα είναι ότι 75% των Ελληνίδων που έχουν οστεοπόρωση, δεν το γνωρίζουν για να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα.
Εκτός από την εμμηνόπαυση, για την οστεοπόρωση ευθύνονται η γενετική προδιάθεση, τα παλαιότερα κατάγματα, αλλά και παθήσεις όπως ο υπερπαραθυρεοειδισμός ή η ρευματοειδής αρθρίτιδα.
Θα πρέπει να γνωρίζετε ότι η οστεοπόρωση δεν πλήττει μόνο τις γυναίκες. Βεβαίως, η εμμηνόπαυση είναι ένας σημαντικός επιβαρυντικός παράγοντας, όμως, μετά τα 70 οι άντρες κινδυνεύουν εξίσου.
Οι αιτίες για την πάθηση
Στην εμφάνιση οστεοπόρωσης συντελούν και παράγοντες που έχουν να κάνουν με τον τρόπο ζωής όπως η έλλειψη σωματικής άσκησης, το χαμηλό βάρος, μια διατροφή φτωχή σε ασβέστιο ή βιταμίνη D. Ιδιαίτερα επιβαρυντικός παράγοντας είναι και η συνεχής λήψη κορτιζόνης.
Η οστεοπόρωση επηρεάζει όλα τα οστά, γι’ αυτό μπορούν να σημειωθούν κατάγματα σε διάφορες θέσεις του σκελετού.
Τα πιο συνηθισμένα κατάγματα συμβαίνουν στην σπονδυλική στήλη, στον αυχένα του μηριαίου οστού και στο αντιβράχιο (τα άκρα από τον αγκώνα μέχρι τον καρπό). Τα κατάγματα του αυχένα του μηριαίου οστού και του αντιβραχίου μπορούν να συμβούν μετά από έναν ελαφρύ τραυματισμό και προκαλούν πόνο. Αντίθετα, τα σπονδυλικά κατάγματα συμβαίνουν συχνά χωρίς να έχει προηγηθεί τραυματισμός και πολλές φορές δεν προκαλούν πόνο στη μέση.
Τα φάρμακα δεν είναι πανάκεια
Η οστεοπόρωση είναι αναστρέψιμη σε μεγάλο βαθμό. Μάλιστα, θα πρέπει να ξέρετε ότι η θεραπεία της μπορεί να γίνει με απολύτως φυσικούς τρόπους, χωρίς να γεμίζετε τον οργανισμό σας με χημικά φάρμακα.
Τα διφωσφονικά, μια κατηγορία φαρμάκων που χρησιμοποιούνται για την θεραπεία της οστεοπόρωσης, έχει αποδειχθεί ότι συμβάλουν στην πρόκληση των λεγόμενων άτυπων μηριαίων καταγμάτων. Αρκετές έρευνες έχουν επιβεβαιώσει ότι όσο αυξάνεται η χρονική διάρκεια χρήσης διφωσφονικών φαρμάκων τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος για άτυπα κατάγματα.
Κρούσματα άτυπου κατάγματος του μηριαίου έχουν επιβεβαιωθεί και σε ανθρώπους που λαμβάνουν δενοσουμάμπη, μια άλλη κατηγορία φαρμάκων που χρησιμοποιείται για την θεραπεία της οστεοπόρωσης.
Η διατροφή είναι το παν
Η η καλύτερη θεραπεία είναι η πρόληψη και ο πιο πιστός σύμμαχος η σωστή διατροφή. Το άλφα και το ωμέγα για να διατηρήσουμε σε καλή κατάσταση τα οστά είναι η πρόσληψη ασβεστίου, αλλά και βιταμίνης D που είναι σημαντική για την απορρόφηση του ασβεστίου από τον οργανισμό.
Τα γαλακτοκομικά περιέχουν μεγάλες ποσότητες ασβεστίου, αλλά και πολλά λιπαρά. Ευτυχώς, υπάρχουν φυτικές τροφές που μπορούν να προσφέρουν στον οργανισμό το ασβέστιο που χρειάζεται και δεκάδες άλλα θρεπτικά συστατικά. Όλα τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά είναι πλούσια σε ασβέστιο, καθώς και σε άλλες ουσίες που συμβάλουν στην υγεία των οστών όπως μαγνήσιο, φώσφορο, φολικό οξύ, κ.α.
Για παράδειγμα, ένα φλιτζάνι σπανάκι περιέχει 245mg ασβέστιο, δηλαδή σχεδόν την ίδια ποσότητα που έχει ένα ποτήρι γάλα. Πολύ καλές πηγές ασβεστίου θεωρούνται ακόμη τα αμύγδαλα, το τοφού, τα ξερά φασόλια, το γάλα σόγιας.
Ένα παιδί χρειάζεται περίπου 800 mg ασβεστίου την ημέρα, ένας έφηβος 1200 mg και ένας ενήλικας 1000 mg. Μετά την εμμηνόπαυση θα πρέπει να αυξήσετε την ημερήσια πρόσληψη στα 1500 mg, επειδή μειώνεται η δυνατότητα απορρόφησης του ασβεστίου.
Εξίσου σημαντικό με την πρόσληψη ικανοποιητικών ποσοτήτων ασβεστίου είναι να επιλέγετε αλκαλική τροφή. Οι τροφές όξινου pH όπως η ζάχαρη, το αλεύρι και το κρέας εμποδίζουν τη διαμόρφωση των οστών. Οι τροφές που θεωρούνται αλκαλικές είναι τα φρούτα, τα λαχανικά και κάποιοι καρποί.
Ο ρόλος της άσκησης
Η άσκηση παίζει σημαντικό ρόλο για την διατήρηση της υγείας των οστών. Ξεκινώντας από την παιδική ηλικία, η άσκηση βοηθάει στην επίτευξη οστικής πυκνότητας.
Μετά την ηλικία των 25-30 ετών, που ο άνθρωπος έχει την μέγιστη οστική πυκνότητα, η άσκηση μειώνει τον ρυθμό απώλειας της οστικής πυκνότητας.
Επιπλέον, η άσκηση αυξάνει την μυϊκή δύναμη, άρα ελαχιστοποιεί την πίεση στα οστά, ενώ βελτιώνει την ισορροπία, επομένως μειώνει τον κίνδυνο πτώσης για τους ηλικιωμένους.
Καλό θα είναι να συνδυάζονται οι ασκήσεις ενδυνάμωσης, οι ασκήσεις φόρτισης και οι ασκήσεις ισορροπίας.
Οι ασκήσεις ενδυνάμωσης δυναμώνουν τους μυς. Χρειάζεται να επικεντρώνουμε τις προσπάθειες μας στα οστά που προκαλούνται τα περισσότερα κατάγματα όπως στη σπονδυλική στήλη, στο ισχίο και στα χέρια. Οι ασκήσεις αυτές γίνονται με βαράκια και λάστιχα.
Οι ασκήσεις φόρτισης είναι αυτές που το βάρος περνά μέσα από τα οστά. Τέτοιες ασκήσεις είναι το βάδισμα, το τζόκινγκ, ο χορός.
Οι ασκήσεις ισορροπίας, όπως λέει και το όνομα τους, βοηθούν στην ισορροπία του σώματος. Για παράδειγμα το περπάτημα σε κάτι που μοιάζει με σανίδα, το περπάτημα δίπλα από τοίχο, το σήκωμα του ενός ποδιού, κ.λπ.
Αντιμετωπίστε φυσικά την οστεοπόρωση
Σε περίπτωση που η οστεοπόρωση έχει προχωρήσει, υπάρχουν αρκετές φυσικές θεραπείες με βάση την ολιστική ιατρική.
Το πρώτο και βασικό είναι να κατανοήσουμε ότι ο οργανισμός είναι ενιαίος. Αυτό είναι και το βασικό προτέρημα των ολιστικών θεραπειών. Αντιμετωπίζουν τον οργανισμό ως σύνολο και προσπαθούν να γιατρέψουν την αιτία και όχι το σύμπτωμα.
Για παράδειγμα, το έντονο στρες υποβαθμίζει την ποιότητα των οστών, χώρια που μπορεί να είναι ο βασικός παράγοντας για να διακοπεί η έμμηνος ρύση. Αντίστοιχα, στους άνδρες μειώνει την τεστοστερόνη, γεγονός που ευνοεί την ανάπτυξη οστεοπόρωσης.
Η φυσικοπαθητική είναι μια ολοκληρωμένη εναλλακτική προσέγγιση που εστιάζει στα βαθύτερα αίτια και όχι μόνο στα συμπτώματα. Αρχής γεννωμένης από την σωστή διατροφή, ο φυσικοπαθητικός θα σας εκπαιδεύσει σε έναν νέο τρόπο ζωής που θα προάγει συνολικά την υγείας σας.
Για να το πούμε πιο απλά, ο φυσικοπαθητικός δεν είναι ένας γιατρός που απλά θα σας δώσει κάποια συμπληρώματα διατροφής ή θα σας συστήσει μια πιο υγιεινή διατροφή. Ο φυσικοπαθητικός θα σας βοηθήσει να μάθετε να ζείτε με λιγότερο στρες, με περισσότερο ύπνο και ξεκούραση, με επαφή με την φύση, δηλαδή με αλλαγές στον τρόπο ζωής σας,
O φυσικοπαθητικός μπορεί να χρησιμοποιεί συμπληρωματικά και άλλες μεθόδους όπως το θεραπευτικό μασάζ, βελονισμός, ο βιοσυντονισμός και τα ανθοϊάματα.
Πηγές:
-JAMA Internal Medicine
-The New England Journal of Medicine
-Ελληνικό Ίδρυμα Ρευματολογίας
-ΝCBI
-American College of Obstetricians and Gynecologists
-Μπάκας Ε., Φυσική ιατρική και αποκατάσταση, οστεοπόρωση (εκδ. Sandoz Hellas)
-Bassey J. & Dinan S, Ασκήσεις για την Οστεοπόρωση (εκδ. Καρακώτσογλου.)
Γράφει η Dr Angel,
Αγγελική Κοσκερίδου
Holistic Doctor – Counseling Psychotherapist
Doctor of Naturopathic Medicine
MSc Health Psychology