Η γεντιανή είναι ένα αυτοφυές φυτό που φυτρώνει από πολύ παλιά στην ελληνική γη.
Ο κένταυρος Χείρων, μια σημαντική μορφή της μυθολογίας που είχε σχέση με τη θεραπεία, τη βοτανική και άλλες φυσικές επιστήμες του αρχαίου κόσμου, λένε πως χρησιμοποιούσε τη γεντιανή σαν φάρμακο.
Στα βουνά της Ευρώπης συναντάμε σχεδόν 100 είδη γεντιανής. Στην Ελλάδα πιο συνηθισμένη είναι η κίτρινη γεντιανή, η οποία φύεται στην Ήπειρο και τη Μακεδονία.
Ιστορία του φυτού
Η γεντιανή οφείλει την ονομασία της στον Γένθιο, τον βασιλιά της Ιλλυρίας, ο οποίος ανακάλυψε ότι η χρήση της έριχνε τον πυρετό.
Σύμφωνα με το Διοσκουρίδη ήταν κατάλληλη για την αντιμετώπιση δαγκωμάτων φιδιών. Μάλιστα, αποτελούσε ένα από τα συστατικά της “θηριακής” , ενός σύνθετου φαρμάκου από πολλές ουσίες, το οποίο δίδονταν ως αντίδοτο για τα τσιμπήματα φιδιών και άλλων δηλητηριωδών ζώων, τα αποκαλούμενα "θηρία".
Κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα χρησιμοποιήθηκε για την περιποίηση τραυμάτων και πληγών. Επίσης, για πολλούς αιώνες η ρίζα της χρησιμοποιήθηκε σαν πικρό βότανο, που διεγείρει τις γαστρικές εκκρίσεις και τις εκκρίσεις της χολής, αυξάνοντας την οξύτητα των γαστρικών υγρών και διευκολύνοντας την πέψη.
Βασικά συστατικά
Η ρίζα περιέχει πικρές ουσίες όπως γεντιοπικροσίδη και αμαρογεντίνη, ολιγοσακχαρίτες, πηκτίνη, φυτοστερόλες, φαινολικά οξέα, και κίτρινες χρωστικές ουσίες (ξανθόνες) μία εκ των οποίων είναι η γεντισίνη.
Η γεντιοπικρίνη που προκύπτει από την γεντιοπικροσίδη είναι τόσο πικρή που οι γευστικοί κάλυκες μπορούν να την ανιχνεύσουν ακόμα και όταν αυτή υπάρχει σε πολύ μικρή ποσότητα.
Θεραπευτικές ιδιότητες
Η γεντιανή θεωρείται το καλύτερο από τα πικρά βότανα γιατί δεν ερεθίζει το στομάχι και μπορεί να χρησιμοποιηθεί ακόμα και από ανθρώπους με δυσκολία στην πέψη.
Είναι γενικό τονωτικό και διεγερτικό που ενισχύει την άμυνα του οργανισμού, αυξάνοντας τον αριθμό των λευκών αιμοσφαιρίων.
Συνίσταται σε περιπτώσεις γαστρικών πόνων και απώλειας της όρεξης, καθώς τα συστατικά που της δίνουν την πικρή γεύση, μπορούν να διεγείρουν τις εκκρίσεις των σιαλογόνων αδένων και τις γαστρικές εκκρίσεις.
Τρόποι χρήσης
Για να ανακουφιστείτε από προβλήματα που προκαλούν τα πολύ βαριά γεύματα, γλείψτε τη ρίζα γεντιανής, νωπή ή αποξηραμένη.
Ως τονωτικό και χωνευτικό μπορείτε να πιείτε τσάι γεντιανής. Αναμίξτε ένα φλιτζάνι ζεστό νερό με 3 γραμμάρια ξερή ρίζα και αφήστε το για 4 ώρες. Πιείτε ένα φλιτζάνι πριν από κάθε γεύμα εάν θέλετε τόνωση ή ένα φλιτζάνι μετά το γεύμα εάν θέλετε να χωνέψετε.
Το φυτικό εκχύλισμα, όταν λαμβάνεται από το στόμα, μπορεί επίσης να αυξήσει την απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών των τροφών (ιδιαίτερα του σιδήρου και της βιταμίνης Β12)
Μια άλλη διαδεδομένη χρήση είναι ο εμποτισμός της σε λευκό κρασί. Αφήστε για 10 ημέρες 40 γραμμάρια από τη ρίζα μέσα σε ένα λίτρο λευκό κρασί. Πιείτε ένα φλιτζανάκι του καφέ από το ποτό πριν από κάθε γεύμα.
Η ρίζα της γεντιανής χρησιμοποιείται για την δημιουργία εξαιρετικών λικέρ, που όμως φημίζονται για την πικρή τους γεύση, μια σπεσιαλιτέ της γαλλικής Οβέρνης. Στην δε Σαβοΐα (Γαλλία) προτιμούν την απόσταξη ριζωμάτων που δίνουν ένα διαφανές ποτό με έντονη γεύση γης και λουλουδιών. Και οι δύο τρόπο παράγουν ένα ποτό που ανοίγει την όρεξη και βοηθάει στην χώνεψη.
Πηγές: Φαρμακευτικά φυτά της Ηπείρου, Πανεπιστήμιο Ηπείρου, Οδηγός των φαρμακευτικών φυτών, Paul Schauenberg, Ferdinand Paris (εκδότης Μ. Γκιούρδας), Θεραπευτικά Φυτά, Petit Larouse.
Γράφει η Dr Angel,
Αγγελική Κοσκερίδου
Holistic Doctor – Counseling Psychotherapist
Doctor of Naturopathic Medicine
MSc Health Psychology
insta: dr_aggelikikoskeridou_official
