Το καλοκαίρι για το οποίο ανυπομονούσαμε ήρθε, αλλά μαζί του ήρθαν και τα ενοχλητικά κουνούπια που δυσκολεύουν τα όμορφα θερινά μας βράδια.
Μάλιστα, πολλές φορές οι συνέπειες δεν εξαντλούνται στον πόνο και στην φαγούρα ενός τσιμπήματος, μιας και τα κουνούπια μεταφέρουν σοβαρές ασθένειες.
Ιδίως τα τελευταία χρόνια, η έλευση των κουνουπιών έχει συνδεθεί με «εξωτικούς» ιούς, που προκαλούν σοβαρές λοιμώξεις. Εδώ και λίγα καλοκαίρια, ο μεγαλύτερος κίνδυνος έχει το όνομα «ιός του Δυτικού Νείλου». Ο ιός αυτός δεν μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο, μεταδίδεται όμως με το τσίμπημα μολυσμένου κουνουπιού.
Ο ιός του Δυτικού Νείλου βρέθηκε για πρώτη φορά, το 1937, σε μια γυναίκα με εμπύρετο νόσημα στην Ουγκάντα, στην επαρχία του Δυτικού Νείλου απ' όπου και πήρε το όνομά του.
Η άλλη σοβαρή νόσος που δημιουργείται από το τσίμπημα κουνουπιών, δηλαδή η ελονοσία, θεωρητικά έχει ξεριζωθεί εδώ και χρόνια, αν και σποραδικά κρούσματα παρατηρούνται κάθε χρόνο τα τελευταία καλοκαίρια. Επομένως, η λήψη μέτρων προστασίας και αυτοπροστασίας από τα κουνούπια χρειάζεται να μην υποτιμάται τους καλοκαιρινούς μήνες. Σε κάθε περίπτωση, το τσίμπημα από τα κουνούπια είναι κάτι δυσάρεστο, ιδίως για τα μικρά παιδιά.
Σε επίπεδο σπιτιού, αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να τοποθετήσουμε σίτες σε πόρτες, παράθυρα, φεγγίτες και αεραγωγούς τζακιού. Επίσης, χρειάζεται να κουρεύουμε τακτικά το γρασίδι, τους θάμνους και τις φυλλωσιές που είναι καταφύγια κουνουπιών. Εφόσον έχουμε κήπο, καλό είναι το πότισμα να γίνεται το πρωί, ενώ θα πρέπει να αποφεύγουμε να υπάρχουν σημεία που λιμνάζουν νερά. Για τον φωτισμό εξωτερικών χώρων συνίσταται η χρήση λαμπτήρων κίτρινου χρώματος, που δεν είναι τόσο ελκυστικοί για τα κουνούπια. Σε περίπτωση που στο σπίτι υπάρχει μωρό, επιβάλλεται να τοποθετήσουμε κουνουπιέρα στο κρεβατάκι ή την κούνια του.
Φυσικά, ο πιο δημοφιλής και ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να γλιτώσουμε από τα τσιμπήματα είναι η χρήση εντομοαπωθητικών. Για περισσότερο από μισό αιώνα, το δραστικό συστατικό στα περισσότερα εντομοαπωθητικά είναι το DEET (N,N-diethyl-meta-tolua-mide). Ωστόσο, αν και η συγκεκριμένη ουσία είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική στο να διώχνει τα κουνούπια, συνίσταται να αποφεύγεται σε μεγάλες ποσότητες η επαφή με το δέρμα, λόγω τοξικότητας.
Πειράματα σε έντομα και σε ένζυμα που προέρχονταν από ποντίκια και ανθρώπους, έδειξαν για πρώτη φορά ότι η ουσία αυτή δρα επιβλαβώς στην ομαλή λειτουργία του νευρικού συστήματος, παρεμβαίνοντας στην ομαλή λειτουργία της ακετυλοχολίνης, του πιο κοινού νευροδιαβιβαστή στο κεντρικό νευρικό σύστημα.
Τα τελευταία χρόνια, κυκλοφορούν στο εμπόριο σκευάσματα που έχουν άλλες δραστικές ουσίες πιο «φιλικές» για το δέρμα, όπως για παράδειγμα το picaridin, γνωστό και ως «icaridin», το οποίο χρησιμοποιείται στο εντομοαπωθητικό Autan και σε άλλα προϊόντα. Όμως, δεν παύουν να είναι χημικές ουσίες, που έχουν κάποιο βαθμό τοξικότητας σε περίπτωση συχνής χρήσης, ιδίως στα παιδιά και σε όσους έχουν πιο ευαίσθητο δέρμα.
Μια πολύ πιο ασφαλής επιλογή είναι τα φυτικά σκευάσματα που περιέχουν αιθέρια έλαια που απομακρύνουν τα κουνούπια. Οι οσμές που εκκρίνουν τα φυτά έχουν την τάση είτε να προσελκύουν είτε να διώχνουν τα έντομα. Η πιο διαδεδομένη ουσία που χρησιμοποιούν τα φυτικά σκευάσματα είναι η σιτρονέλλα, η οποία προέρχεται από το λεμονόχορτο (lemongrass - Cymbopogon nardus). Το λεμονόχορτο είναι ένα φυτό που διώχνει τα κουνούπια, αλλά παράλληλα έχει αντιμικροβιακή και αντιβακτηριδιακή δράση.
Ένα άλλο φυτό που διώχνει τα κουνούπια είναι το Andiroba (Carapa Guianensis) που φυτρώνει στον Αμαζόνιο. Οι κάτοικοι της περιοχής για αιώνες χρησιμοποιούσαν το έλαιο του για να απομακρύνουν τα έντομα. Το συγκεκριμένο φυτό δεν έχει μόνο αντικουνουπική δράση, καθώς είναι γνωστό για τις αντιφλεγμονώδεις και καταπραϋντικές του ιδιότητες.
Ή σειρά προϊόντων «ZanzHelan», με σύνθεση αποκλειστικά από φυτικές δραστικές ουσίες, χωρίς αμμωνία, συντηρητικά και προωθητικά αέρια, έχει καταφέρει να συνδυάσει αρμονικά τα αιθέρια έλαια Citronella και Andiroba. Τα προϊόντα αυτά είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά όλα τα γνωστά ενοχλητικά έντομα και ιδιαίτερα τα κουνούπια, συμπεριλαμβανομένου και του ασιατικού κουνουπιού τίγρης, τα οποία εμφανίζονται εντονότερα στην χώρα μας τους καλοκαιρινούς μήνες.
Γράφει η Dr Angel,
Αγγελική Κοσκερίδου
Holistic Doctor – Counseling Psychotherapist
Doctor of Naturopathic Medicine
MSc Health Psychology