Τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα έχει αρχίσει να διαδίδεται όλο και περισσότερο η μέθοδος εκγύμνασης που ονομάζεται Pilates. Σε άλλες χώρες έχει γίνει δημοφιλής εδώ και δεκαετίες, όμως, στη χώρα μας είναι κάτι σχετικά καινούργιο. Επομένως, καλό θα είναι να εξηγήσουμε τι ακριβώς είναι, αλλά και το τι δεν είναι...
- Πρώτον, το Pilates είναι ένα είδος γυμναστικής που προϋποθέτει την άριστη συνεργασία με το μυαλό. Άρα, λοιπόν, φροντίζει το σώμα και το νου.
- Δεύτερον, αντιμετωπίζει ως σύνολο το σώμα, αντί να εστιάζει σε επιμέρους σημεία. Με αυτό τον τρόπο δημιουργεί ένα καλλίγραμμο κορμί, χωρίς τραυματισμούς.
- Τρίτον, εκτός από την μυική ενδυνάμωση, δίνει έμφαση στην ευθυγράμμιση, στην ευλυγισία και στην αναπνοή. Δηλαδή, βοηθάει το σώμα να αναπτυχθεί αρμονικά, όχι να «φουσκώσουν» ορισμένοι μυς.
Συμπερασματικά, θα λέγαμε ότι το Pilates είναι ένα σύστημα ασκήσεων διάτασης και ενδυνάμωσης, με επίκεντρο τον κορμό. Ταυτόχρονα, είναι ένας ιδανικός τρόπος αποκατάστασης από τραυματισμούς και χρόνιες παθήσεις.
Ο εμπνευστής της μεθόδου συνήθιζε να λέει ότι «σε 10 μαθήματα αρχίζεις να αισθάνεσαι την διαφορά, σε 20 μαθήματα το αισθάνονται και οι άλλοι, σε 30 μαθήματα έχεις ένα εντελώς καινούργιο σώμα».
Η ιστορία του εμπνευστή της μεθόδου
Η μέθοδος ανακαλύφθηκε από τον Γερμανό Joseph H. Pilates (1883 – 1967), ο οποίος είχε πατέρα ελληνικής καταγωγής.
Ο Pilates ήταν ένα ασθενικό παιδί που έπασχε από άσθμα, ραχίτιδα και ρευματικά. Αυτός ήταν ο λόγος που αφιέρωσε όλη του τη ζωή, στην προσπάθεια να ξεπεράσει αυτά τα «μειονεκτήματα». Ήδη από την ηλικία των 14 μπορούσε να σχεδιάσει ανατομικά διαγράμματα. Ασχολήθηκε με πολεμικές τέχνες, με την πάλη, με την γιόγκα, με την ενόργανη γυμναστική, το σκι και το μποξ.
Από την ίδια την εμπειρία του, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα προβλήματα της υγείας οφείλονταν στο σύγχρονο τρόπο ζωής, στην κακή στάση του σώματος και στην προβληματική αναπνοή.
Λίγο πριν τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο μετακόμισε στην Αγγλία. Εκεί, κατά τη διάρκεια του πολέμου, φυλακίστηκε από τις Βρετανικές αρχές, μαζί με άλλους Γερμανούς πολίτες. Την περίοδο της κράτησης, άρχισε να αναπτύσσει ένα ολοκληρωμένο σύστημα σωματικής άσκησης, το οποίο ο ίδιος ονόμασε «Contrology».
Κάποιοι αιχμάλωτοι ήταν κατάκοιτοι στο κρεβάτι, εξαιτίας των τραυμάτων τους, και δεν μπορούσαν να ακολουθήσουν τις ασκήσεις του. Έτσι, ο Pilates σκέφτηκε να χρησιμοποιήσει τα ελατήρια από τα κρεβάτια για την εκγύμναση τους και ανακάλυψε τις αντιστάσεις με ελατήρια!
Μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο επέστρεψε στη Γερμανία. Όμως, προς τα μέσα της δεκαετίας του 1920 διαφώνησε με την τροπή που είχαν πάρει τα πράγματα στη χώρα του και μετακόμισε στις ΗΠΑ.
Στη Νέα Υόρκη άρχισε να διδάσκει μια μέθοδο που εστίαζε την προσοχή στους κεντρικούς μυς του σώματος (πλάτη και κοιλιά), οι οποίοι βοηθούν στην ισορροπία και στη στήριξη της σπονδυλικής στήλης.
Μετά το θάνατο του, οι μαθητές του συνέχισαν να διδάσκουν τις τεχνικές του, δίνοντας το όνομα του σε αυτή την μέθοδο.
Εσωτερικό «ντους»
Για να στηρίξει την τεχνική του, ο Pilates έδινε έμφαση στη σωστή αναπνοή. Ακόμα και όταν ασκούμαστε σκληρά, μόνο το 50% του αέρα που βρίσκεται στους πνεύμονες βγαίνει έξω με την εκπνοή.
Έτσι, θεωρούσε πως ο αέρας που μένει στους πνεύμονές μας, συντελούσε στον πολλαπλασιασμό επιβλαβών μικροβίων και προσπαθούσε να καθαρίσει τους πνεύμονες, για να καθαρίσει όλο τον οργανισμό.
Συνήθιζε, μάλιστα, να παρομοιάζει τις τεχνικές αναπνοής με ένα εσωτερικού ντους. Όπως έλεγε, η μέθοδος αυτή καθαρίζει την κυκλοφορία του αίματος με τον ίδιο τρόπου που «μια δυνατή καταιγίδα φρεσκάρει το νερό ενός στάσιμου ρέματος».
Αναπτύσσει αρμονικά το σώμα
Προσπαθώντας να περιγράψουμε τον τρόπο που λειτουργούν οι ασκήσεις, θα λέγαμε ότι ξεκινούν από την εκγύμναση της κοιλιάς και απλώνονται προς τα άκρα.
Σημασία έχει η σωστή αυτοσυγκέντρωση. Δηλαδή, επικεντρώνουμε τη σκέψη μας στο σημείο που θέλουμε να εκτελέσουμε την άσκηση, για να γίνει με το σωστό τρόπο. Δηλαδή, ρίχνουμε το βάρος όχι τόσο στην δύναμη με την οποία κάνουμε τις ασκήσεις ή στον αριθμό των επαναλήψεων, αλλά στην άψογη εκτέλεση τους. Για να το πούμε πιο απλά, θα πρέπει να νιώθουμε τον κάθε μυ να γυμνάζεται.
Ρυθμίζουμε τις εισπνοές και τις εκπνοές για να οξυγονώνεται καλύτερα το αίμα και να μπορούμε να ελέγξουμε το ρυθμό.
Πώς γίνεται η εκγύμναση
Τα όργανα που χρησιμοποιούνται δεν έχουν καμία σχέση με αυτά που βλέπετε στα γυμναστήρια. Αντί για βάρη, οι αντιστάσεις εφαρμόζονται σε ελατήρια, αποφεύγοντας τους κραδασμούς και την καταπόνηση του σώματος. Τα ελατήρια αυτά έχουν διάφορες μορφές, μπορεί να είναι μικρά και απλά ή πιο σύνθετα, όπως για παράδειγμα ένα ειδικά διαμορφωμένο τραπέζι για πιο …προχωρημένες καταστάσεις. Κάποιες ασκήσεις γίνονται με μεγάλες ελαστικές μπάλες, που παίζουν το ρόλο των ελατηρίων.
Μια άλλη μεγάλη διαφορά σε σχέση με την κλασική γυμναστική είναι ότι δεν ακολουθείτε την κίνηση του μηχανήματος, αλλά δημιουργείτε εσείς την κίνηση. Πολλές ασκήσεις γίνονται στο δάπεδο, χωρίς καθόλου όργανα.
Σε σχέση με την αερόβια γυμναστική, το Pilates καίει πιθανόν λιγότερες θερμίδες. Όμως, επειδή γυμνάζει αρμονικά το σώμα, το κάνει και πιο καλλίγραμμο.
Κλείνοντας, θα πρέπει να διαλύσουμε έναν αστικό μύθο που έχει επικρατήσει: ότι το Pilates είναι κυρίως για γυναίκες. Οι ασκήσεις του είναι και για άντρες και για γυναίκες. Υπάρχουν ασκήσεις που προσφέρουν πιο έντονη μυϊκή ενδυνάμωση και ασκήσεις που δίνουν βάρος στην ευλυγισία.
Το κάθε πρόγραμμα είναι ούτως ή άλλως εξατομικευμένο, ανάλογα με την φυσική κατάσταση του ασκούμενου και το τι θέλει να πετύχει. Τουλάχιστον στα πρώτα στάδια, οι ασκήσεις θα πρέπει να εκτελούνται υπό την αυστηρή επίβλεψη του εκπαιδευτή, γιατί όπως είπαμε σημασία έχει να γίνονται σωστά.
Εάν θες να μάθεις περισσότερα για τη μέθοδο pilates, αλλά και πώς να γίνεις ο ίδιος ή η ίδια θεραπευτής, μπες εδώ και γίνε μέλος μιας μεγάλης και αξιόλογης κοινότητας θεραπευτών!
Πηγές/βιβλιογραφία:
-The Pilates method: history and philosophy, journal of Bodywork and Movement Therapies, October 2001, Volume 5, Issue 4, Pages 275–282.
-The effects of pilates training on flexibility and body composition: An observational study, Archives of Physical Medicine and Rehabilitation, December 2004, Volume 85, Issue 12, Pages 1901-2082.
Γράφει η Dr Angel,
Αγγελική Κοσκερίδου
Holistic Doctor – Counseling Psychotherapist
Doctor of Naturopathic Medicine
MSc Health Psychology